انکر(Anchor) به معنای مهار است یا شاید بتوان در برگردان فارسی با اندکی چشم پوشی آنرا مهار کننده برداشت کرد.مهار در خطوط فرآیندی وتحت فشار انواع گوناگونی دارد وفیتینگ های مختلفی برای این امر در نظر گرفته شده است مثلا ممکن است کاربر بخواهد فشار را در مسیر مهار کند یا دبی را. اما کنار هم بودن اصطلاح انکر با فلنج اختصاصا معنای مهار نیرو را می دهد.این نیرو نهایتا نیروی محوری است اما امکان مهار ممان نیز برای این فلنجها متصور است.به هرحال مصرف رایج این فلنج ها در ایران به ایستگاههای پمپینگ در نفت وگاز اختصاص دارد.
فلنج مهار نیرو یک فلنج جوش گلویی متقارن است.می توان فرض کرد که دو زوج فلنج با بی نهایت پیچ به هم متصل شده اند یا اینکه دوفلنج به جای Bolting به صورت یکپارچه تولید شده اند.این فلنج در بتون مسلح مهار میشوو وخود وظیفه مهار نیروی محوری خط را به عهده می گیرد.
فلنج مهار نیرو تا اواسط دهه هفتاد خورشیدی وارداتی کامل بود.در این سالها به همت مدیرانی شایسته وخود باور در شرکت ملی گاز ایران طرح تولید داخلی آنها مطرح شد.البته این طرح درکنار طراحی وتولید شیر آلات سرچاهی به شرکت مادر در صنعت سنگین ارجاع شد که نویسنده در زمره اولین افراد از مهندسینی بود که فرآیند طراحی وساخت را کلید زد.مشتریان ایرانی بر طرح خارجی اصرار داشتند تا اینکه محاسبات آلمانی به چالش کشیده شد ونقض گردید.آلمانها در سایز 56 اینچ ابعادی به وزن 10.5 تن را پیشنهاد کرده بودند که محاسبات ما همان فلنج را 4.3 تن برآورد می کرد.به هرحال اکنون خودکفا هستیم وحتی چین نمی تواند با ما رقابت کند.
بطور دقیق نمی دانیم اولین طراح فلنج مهار نیرو چه کسی ودر کجا بوده است اما در ایران این فرد شناخته شده است.شناکنبرگ مهندس طراح شاغل در شرکت مهندسی ایران - تگزاس اولین فردی است که در قرارداد مشترک در میدانهای بی بی حکیمه و رگه سفید به تحلیل کامل این المان تحت فشار پرداخت. این تحلیل معتبرترین تحلیلی است که کماکان از خدشه مصون مانده است.اینکه از افرادی در اینجا یاد می کنیم به پاس رعایت حق آنان است.پیشگامان باید یاد شوند واین یاد کردن حرمت و حرکت می آورد.امری که در جوامع هوشمند برآن پافشاری می شود وچیزی هم از ارزش یادکنندگان نمی کاهد.
ابتدا ریز سایزها در ایران امکان طراحی وساخت یافتند اما بعدها با نقض محاسبات اروپایی امکان ساخت غول پیکرها هم ایجاد شد.برخی شرکتها به روتین کردن ابعاد وتولید جدولی این محصول اقدام کردند اما ما این روش را اصولی نمی دانیم ومعتقدیم این فلنج باید متکی بر اطلاعات خط ونیاز آن و به صورت خاص طراحی وساخته شود.نکاتی در طراحی بهینه این عنصر تحت فشار وجود دارد که معمولا تولید کنندگان بازاری به آن توجه نمی کنند وازجمله است نسبت طول هاب به پهنای رینگ.ما معتقدیم که اجزای تحت فشار باید با وسواس طراحی شوند متاسفانه این وسواس بیشتر صرف مرحله ساخت می شود حال آنکه وسواس در طراحی 70 درصد دغدغه ها را پوشش می دهد ودغدغه ساخت خود موضوع جداگانه ای است.
این ایراد در صنعت ما که گرایش وتمرکز به فرآیند ساخت بیش از فرآیند حساس طراحی است ایرادی تاریخی و در خور توجه و رفع است.البته این اشکال به دلیل ضعف حاکم بر بینش صنعتی جامعه است که بروز می کند وعلت اصلی هم این است که ما صنعتی خود جوش نداشته ایم.صنعت وارداتی این بیماری ها را هم با خود لاجرم به همراه دارد که امید واریم به شکلی بنیادین مرتفع شود.
ما با این تایخی که از عمر صنعت نفت وصنعت سنگینمان می گذرد نباید اینگونه دست و پا بسته باشیم. باید مهندسی وطراحی مهندسی را دریابیم که کلید رونق اقتصادی در توجه به آن است.
